Voortijdige sterfgevallen door chronische aandoeningen (i15)
- 30/11/2023
- doelstelling
- evaluatie evaluatie
In 2020 waren er in België bij de min-65-jarigen 83,5 sterfgevallen door chronische aandoeningen per 100.000 inwoners van die leeftijdsgroep. Om de duurzame-ontwikkelingsdoelstelling tegen 2030 te realiseren, moet dat cijfer dalen naar 70,1. Dat doel wordt bereikt met een voortzetting van de trend sinds 2003 (gegevens beschikbaar in november 2023). Het aantal voortijdige sterfgevallen door chronische aandoeningen evolueert dus gunstig.
Voortijdige sterfgevallen door chronische aandoeningen - België - trendevaluatie
sterftecijfer per 100.000 inwoners van minder dan 65 jaar
| 2000 | 2003 | 2005 | 2010 | 2015 | 2020 | 2025 | 2030 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| waarnemingen | -- | 139.7 | 134.6 | 118.0 | 105.2 | 83.5 | -- | -- |
| trend en extrapolatie (november 2023) | -- | 140.2 | 134.2 | 119.0 | 102.0 | 84.7 | 73.6 | 67.8 |
| doelstelling 2030 | 70.1 | 70.1 | 70.1 | 70.1 | 70.1 | 70.1 | 70.1 | 70.1 |
Statbel; Eurostat (2023), Causes of death [hlth_cd_asdr, hlth_cd_asdr2], https://ec.europa.eu/eurostat (geraadpleegd op 27/09/2023).
Voortijdige sterfgevallen door chronische aandoeningen - België en internationale vergelijking
sterftecijfer per 100.000 inwoners van minder dan 65 jaar
| 2003 | 2005 | 2010 | 2015 | 2019 | 2020 | 2020//2003 | 2020//2015 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| België | 139.7 | 134.6 | 118.0 | 105.2 | 86.2 | 83.5 | -3.0 | -4.5 |
| EU27 | 162.5 | 155.6 | 137.8 | 123.4 | 110.9 | 110.0 | -2.3 | -2.3 |
| //: Gemiddelde groeivoeten | ||||||||
Statbel; Eurostat (2023), Causes of death [hlth_cd_asdr, hlth_cd_asdr2], https://ec.europa.eu/eurostat (geraadpleegd op 27/09/2023).
Voortijdige sterfgevallen door chronische aandoeningen volgens gewest - België
sterftecijfer per 100.000 inwoners van minder dan 65 jaar
| 2011 | 2015 | 2019 | 2020 | 2020//2011 | 2020//2015 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Brussels Hoofdstedelijk Gewest | 117.4 | 101.3 | 87.3 | 83.8 | -3.7 | -3.7 |
| Vlaams Gewest | 101.7 | 91.5 | 76.3 | 71.9 | -3.8 | -4.7 |
| Waals Gewest | 137.9 | 128.6 | 103.1 | 103.4 | -3.1 | -4.3 |
| //: Gemiddelde groeivoeten | ||||||
Statbel; Eurostat (2023), Causes of death [hlth_cd_acdr2], https://ec.europa.eu/eurostat (geraadpleegd op 24/03/2023).
Voortijdige sterfgevallen door chronische aandoeningen volgens geslacht - België
sterftecijfer per 100.000 inwoners van minder dan 65 jaar
| 2003 | 2005 | 2010 | 2015 | 2019 | 2020 | 2020//2003 | 2020//2015 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| vrouwen | 101.6 | 98.9 | 92.1 | 85.5 | 72.6 | 68.4 | -2.3 | -4.4 |
| mannen | 178.6 | 170.7 | 144.2 | 125.2 | 99.9 | 98.7 | -3.4 | -4.6 |
| //: Gemiddelde groeivoeten | ||||||||
Statbel; Eurostat (2023), Causes of death [hlth_cd_asdr, hlth_cd_asdr2], https://ec.europa.eu/eurostat (geraadpleegd op 27/09/2023).
Definitie: het aantal voortijdige sterfgevallen (voor 65 jaar) door chronische aandoeningen per 100.000 inwoners wordt berekend aan de hand van de gegevens uit de overlijdensattesten, waarbij met de volgende sterfgevallen rekening wordt gehouden: kwaadaardige tumoren (C00-C97), diabetes mellitus (E10-E14), ischemische hartaandoeningen (I20-I25), cerebrovasculaire aandoeningen (I60-I69), chronische aandoeningen van de onderste luchtwegen (J40-J47) en chronische leverziekten (K70, K73-K74). De codes tussen haakjes komen van de International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems (CIM-10). Statistics Belgium verzamelt die gegevens in België en stelt de resultaten ervan ter beschikking, onder meer aan Eurostat. De hier gebruikte gegevens komen van Eurostat dat gedetailleerde en vergelijkbare data voor de EU-lidstaten publiceert (gestandaardiseerd). De drempel van 65 jaar werd gekozen omdat Eurostat deze indicator zo publiceert. In de literatuur wordt de drempel voor voortijdige sterfgevallen niet precies gedefinieerd. Hij verschilt trouwens van land tot land. In Europa worden waarden van 65 tot 80 jaar vaak gebruikt.
Doelstelling: in 2030 zou het aantal voortijdige sterfgevallen door chronische aandoeningen niet boven de 70,1 per 100.000 inwoners van minder dan 65 jaar mogen liggen.
De duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen of SDG’s die de Verenigde Naties in 2015 hebben aangenomen, bevatten subdoelstelling 3.4: "Tegen 2030 de voortijdige sterfte gelinkt aan niet-overdraagbare ziekten met een derde inperken via preventie en behandeling, en geestelijke gezondheid en welzijn bevorderen".
Deze subdoelstelling van de VN vraagt om de voortijdige sterfte, in dit geval bij de personen van minder dan 65 jaar, tegen 2030 met een derde in te perken ten opzichte van 2015. In 2015 bedroeg de sterftegraad 105,2 sterfgevallen per 100.000 personen van minder dan 65 jaar. In 2030 zou deze indicator dus niet boven de 70,1 mogen liggen.
Merk op dat er voor België ook een cijferdoel bestaat in het regeerakkoord van de federale regering van 2020 dat beoogt om "het aantal vermijdbare sterfgevallen met 15% terug te dringen" tegen 2030 (Federale regering, 2020, p.14). Het verwijst echter niet specifiek naar chronische of niet-overdraagbare ziekten.
Evolutie: het aantal voortijdige sterfgevallen door chronische aandoeningen daalde van 139,7 sterfgevallen per 100.000 inwoners van minder dan 65 jaar in 2003 tot 83,5 in 2020.
Internationale vergelijking: in Europa is er gemiddeld een groter aantal voortijdige sterfgevallen per 100.000 inwoners dan in België. In een verdeling van de lidstaten in drie groepen behoort België in 2020 tot de best presterende groep. In dat jaar stond Zweden met 67,4 voortijdige sterfgevallen op de eerste plaats en Hongarije met 223,6 op de laatste.
Opsplitsing volgens gewest: het aantal voortijdige sterfgevallen door chronische aandoeningen per 100.000 inwoners in 2020 bedraagt 83,8 in Brussel, 71,9 in Vlaanderen en 103,4 in Wallonië. Voor België is dit cijfer 83,5.
Opsplitsing volgens geslacht: het aantal mannen dat sterft aan chronische aandoeningen voor 65 jaar is verhoudingsgewijs hoger dan het aantal vrouwen, maar het verschil wordt kleiner: van 77,0 extra sterfgevallen per 100.000 inwoners in 2003 naar 30,3 in 2020.
VN-indicator: de gekozen indicator stemt overeen met indicator 3.4.1 - Sterfte door hart- en vaatziekten, kanker, diabetes of chronische ademhalingsziekten.
Bronnen
-
Algemeen
-
SDG’s, duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen (Sustainable Development Goals): United Nations (2015), Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development. Resolution adopted by the General Assembly on 25 September 2015, document A/RES/70/1.
-
Indicatoren: United Nations (2017), Work of the Statistical Commission pertaining to the 2030 Agenda for Sustainable Development. Resolution adopted by the General Assembly on 6 July 2017, document A/RES/71/313.
-
UN Sustainable Development: https://sdgs.un.org/ (geraadpleegd op 18/01/2023).
- UN Sustainable Development Goal indicators website: https://unstats.un.org/sdgs/ (geraadpleegd op 18/01/2023).
-
-
Specifiek
- Federale Regering (2020), Federaal regeerakkoord, 30 september 2020, https://www.belgium.be/sites/default/files/Regeerakkoord_2020.pdf (geraadpleegd op 31/03/2023).
Federaal Planbureau
Op www.indicators.be presenteert het Federaal Planbureau indicatoren van duurzame ontwikkeling.
2023 © cic@plan.be