Definitie: aandeel van de bevolking van 15 jaar en ouder dat aangeeft dagelijks te roken. De gegevens komen van de nationale gezondheidsenquêtes uitgevoerd door het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid/Sciensano. Voor de internationale vergelijking worden gegevens gebruikt die het huidige aandeel rokers (niet alleen dagelijkse rokers) meten en die afkomstig zijn van Eurostat. Omdat de gegevens van beide indicatoren op een enquête gebaseerd zijn, moet er rekening gehouden worden met een onzekerheidsmarge. Die onzekerheidsmarge wordt groter naarmate de indicator berekend wordt op kleinere subpopulaties. De betrouwbaarheidsintervallen (BI) zijn te raadplegen op de website van Sciensano en voor de Europese gegevens zijn ze op vraag beschikbaar bij Eurostat.

Doelstelling: het aandeel dagelijkse rokers zou 9,2% moeten bereiken in 2030.

De duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen of SDG’s die de Verenigde Naties in 2015 hebben aangenomen, bevatten subdoelstelling 3.a: "Waar nodig de implementatie van de kaderovereenkomst van de Wereldgezondheidsorganisatie over tabakscontrole versterken".

De Interfederale strategie 2022-2028 voor een rookvrije generatie die in België in 2022 werd aangenomen, heeft als doel het tabaksgebruik onder de bevolking te verminderen, in het bijzonder onder 15-24-jarigen (Algemene cel drugsbeleid, 2022). Het doel van deze strategie is om het aandeel dagelijkse rokers te verminderen tot 10% in 2028 en 5% in 2040. Uitgaande van een constante daling tussen 2028 en 2040, zou het doel 9,2% zijn in 2030.

Evolutie: tussen 1997 en 2018 daalde het aandeel dagelijkse rokers met 10 procentpunt en bereikt 15,4% in 2018. Een soortgelijke daling wordt waargenomen wanneer het totale aandeel rokers in de bevolking wordt gemeten voor de periode 2006-2017. Uit de gegevens blijkt echter dat deze indicator sinds 2017 is gestegen tot 21% in 2020.

Internationale vergelijking: in de periode 2006-2020 is het aandeel rokers gemiddeld hoger in de EU27 dan in België. Over deze periode was de daling van de indicator echter groter in de EU27 dan in België, met een daling van respectievelijk 22% en 19%. In een verdeling van de lidstaten in drie groepen behoort België in 2020 tot de best presterende groep en het scoort beter dan het Europese gemiddelde. In dat jaar stond Zweden met 7,0% op de eerste plaats en Griekenland met 42,0% op de laatste.

Opsplitsing volgens gewest: het aandeel dagelijkse rokers in 2018 is 16,6% in Brussel (BI95% 14,6 – 18,6), 13,4% in Vlaanderen (BI95% 11,8 – 14,9), 18,8% in Wallonië (BI95% 16,6 – 21,0) en 15,4% in België (BI95% 14,2 – 16,6). De vergelijking tussen gewesten en de analyse van de ontwikkeling van deze indicatoren in de tijd moet rekening houden met de omvang van de betrouwbaarheidsintervallen.

Opsplitsing volgens geslacht: het aandeel vrouwen dat dagelijks rookt is kleiner dan dat van mannen. Het daalt echter minder snel, wat leidt tot een toenadering tussen die groepen. In 1997 rookte 31,4% van de mannen immers dagelijks, tegenover 19,9% van de vrouwen. Dat is een verschil van 11,5 procentpunt. In 2018 rookten 18,9% van de mannen en 12,1% van de vrouwen dagelijks, het verschil is er kleiner en bedraagt 6,8 procentpunt.

Opsplitsing volgens inkomen: personen in het eerste kwintiel (laagste inkomens) roken meer dan anderen en personen in het vijfde kwintiel (hoogste inkomens) roken het minst. Het verschil bedraagt 13,3 procentpunt in 2018.

VN-indicator: de gekozen indicator stemt overeen met indicator 3.a.1 - Prevalentie van het verbruik van tabak bij de personen ouder dan 15 jaar (leeftijdsgewogen).

Bronnen

• Algemeen

  • SDG’s, duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen (Sustainable Development Goals): United Nations (2015), Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development. Resolution adopted by the General Assembly on 25 September 2015, document A/RES/70/1.

  • Indicatoren: United Nations (2017), Work of the Statistical Commission pertaining to the 2030 Agenda for Sustainable Development. Resolution adopted by the General Assembly on 6 July 2017, document A/RES/71/313.

  • UN Sustainable Development: https://sdgs.un.org/ (geraadpleegd op 18/01/2023).

  • UN Sustainable Development Goal indicators website: https://unstats.un.org/sdgs/ (geraadpleegd op 18/01/2023).

• Specifiek

  • Algemene Cel Drugsbeleid (2022), Interfederale strategie 2022-2028 voor een rookvrije generatie, https://overlegorganen.gezondheid.belgie.be/sites/default/files/documents/2022_12_14_interfederale_strategie_tabak_en_bijlage_final_nl.pdf (geraadpleegd op 17/10/2023).