Definitie: het deel van de niet-werkende bevolking dat niet werkt omwille van familieverantwoordelijkheden is het aandeel van de 15- tot 64-jarigen van de niet-werkende bevolking dat wil werken, maar niet op zoek is naar werk omdat ze op de kinderen passen of voor afhankelijke personen zorgen of omwille van andere familie- of persoonlijke redenen. De gegevens zijn afkomstig van de Enquête naar de arbeidskrachten (EAK). Statistics Belgium organiseert deze binnen de EU geharmoniseerde enquête in België en stelt de resultaten ervan ter beschikking, onder meer aan Eurostat. De methodologie van deze enquête werd in 2017 herzien. Gegevens van 2017 met die van voorgaande jaren vergelijken, vergt de nodige voorzichtigheid. De hier gebruikte gegevens komen van Eurostat dat gedetailleerde en vergelijkbare data voor de EU-lidstaten publiceert. Omdat de gegevens op een enquête gebaseerd zijn, moet er rekening gehouden worden met een onzekerheidsmarge. De betrouwbaarheidsintervallen zijn verkrijgbaar op verzoek bij Statistics Belgium.

Doelstelling: het aandeel van de niet-werkende bevolking dat niet werkt omwille van familieverantwoordelijkheden moet dalen.

De duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen of SDG’s die de Verenigde Naties in 2015 hebben aangenomen, bevatten subdoelstelling 5.4: "Erkennen en naar waarde schatten van onbetaalde zorg en thuiswerk door het voorzien van openbare diensten, infrastructuur en een sociaal beschermingsbeleid en door de bevordering van gedeelde verantwoordelijkheden binnen het gezin en de familie, zoals dat nationaal toepasbaar is".

Evolutie: volgens de EAK is het aandeel van de niet-werkenden15-64-jarigen die niet werken omwille van familieverantwoordelijkheden toegenomen van 11,9% in 1992 tot 20,1 in 2022, met een grote stijging in de laatste twee jaren.

Internationale vergelijking: het aandeel van de niet-werkende bevolking dat niet werkt omwille van familieverantwoordelijkheden ligt over de volledige beschouwde periode duidelijk hoger in de EU27 als geheel dan in België, behalve in de laatste twee jaren. Dat aandeel is in de EU27 vrij stabiel gebleven tussen 2002 (22,9%) en 2022 (21,9%). In een verdeling van de lidstaten in drie groepen behoort België in 2022 tot de best presterende groep. In dat jaar stond Nederland met 9,5% op de eerste plaats en Polen en Cyprus met 39,3% op de laatste.

Opsplitsing volgens gewest: kan niet worden weergegeven omdat er momenteel geen vergelijkbare gegevens beschikbaar zijn.

Opsplitsing volgens geslacht: niet werken omwille van familieverantwoordelijkheden komt meer voor bij vrouwen. Dat verschil is erg groot en bedroeg tussen 2012 en 2022, periode waarvoor er voor mannen en vrouwen gegevens zijn, gemiddeld meer dan negen procentpunt. Op drie jaar na bedroeg het aandeel niet werkende vrouwen het dubbele van het aandeel niet werkende mannen omwille van familieredenen. Het verschil lijkt heel licht af te nemen doorheen de jaren, met een scherpere daling in de laatste twee jaar.

Opsplitsing volgens leeftijd: de leeftijdsgroep van de inactieven die niet werken omwille van familieverantwoordelijkheden, is het grootst bij de 25 tot 49-jarigen (33,9%). Bij de oudere (50-64 jaar: 23,3%) en de jongere (15-24 jaar: 7,3%) leeftijdsgroepen liggen deze aandelen lager.

VN-indicator: de gekozen indicator is verwant met indicator 5.4.1 - Aandeel van de tijd dat besteed wordt aan onbetaald huishoudelijk en zorgwerk, naar geslacht, leeftijd en woonplaats. Het meet immers de investeringen in onbetaalde zorgtaken en toont de genderkloof op dit gebied.

Bronnen

• SDG’s, duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen (Sustainable Development Goals): United Nations (2015), Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development. Resolution adopted by the General Assembly on 25 September 2015, document A/RES/70/1.

• Indicatoren: United Nations (2017), Work of the Statistical Commission pertaining to the 2030 Agenda for Sustainable Development. Resolution adopted by the General Assembly on 6 July 2017, document A/RES/71/313.

• UN Sustainable Development: https://sdgs.un.org/ (geraadpleegd op 18/01/2023).

• UN Sustainable Development Goal indicators website: https://unstats.un.org/sdgs/ (geraadpleegd op 18/01/2023).