Definitie: de officiële ontwikkelingshulp (Official Development Assistance of ODA) bestaat uit giften en leningen tegen gunstige financiële voorwaarden die officiële instanties verstrekken aan ontwikkelingslanden en die economische ontwikkeling en welzijn als voornaamste doelstelling hebben. De ODA omvat zowel financiële stromen als de zogenaamde technische bijstand. Ook bepaalde bijdragen aan internationale instellingen behoren tot de ODA. Die indicator wordt uitgedrukt in procent van het bruto nationaal inkomen. De statistieken over ontwikkelingshulp worden opgesteld volgens de regels van het Comité voor Ontwikkelingshulp (Development Assistance Committee, DAC) van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). In 2018 wijzigde de berekeningsmethode van nettobetalingen (net disbursements) naar gift-equivalenten (grant equivalents): zo wordt ook rekening gehouden met de waarde van gunstige voorwaarden van leningen. De gegevens komen van de OESO en van Eurostat.

Doelstelling: 0,7 procent van het bruto nationaal inkomen besteden aan officiële ontwikkelingshulp.

De duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen of SDG’s die de Verenigde Naties in 2015 hebben aangenomen, bevatten subdoelstelling 17.2: "Ontwikkelde landen dienen ten volle hun verbintenissen aangaande officiële ontwikkelingshulp te implementeren, waaronder ook de verbintenis van vele ontwikkelde landen om 0,7% van het bruto nationaal inkomen te besteden aan officiële ontwikkelingshulp voor ontwikkelingslanden (ODA/GNI) en 0,15% tot 0,20% voor de minst ontwikkelde landen; ODA-donoren worden aangemoedigd om voor zichzelf een doelstelling te bepalen om minstens 0,2% te besteden aan de minst ontwikkelde landen".

In België staat de kwantitatieve doelstelling van 0,7 procent in de wet van 19 maart 2013 betreffende de Belgische ontwikkelingssamenwerking (Belgisch Staatsblad 12/04/2013, artikel 9).

Evolutie: in 2022 bedroeg de Belgische officiële ontwikkelingshulp 2,5 miljard euro of 0,45% van het bruto nationaal inkomen (bni). Dat ligt dicht bij het gemiddelde van 0,47% in de periode 2000-2022. De ODA bereikte met 0,64% zijn hoogste niveau in 2010. De norm van 0,7% werd tot nu toe niet gehaald.

Internationale vergelijking: van 2000 tot en met 2014 scoorde België beter dan het gemiddelde van de EU27; van 2015 tot en met 2020 waren beide nagenoeg gelijk. In 2021 en 2022 bleef België onder het EU-gemiddelde. In een verdeling van de EU-landen in drie groepen behoort België in 2022 met 0,45% tot de middelmatig presterende groep en het scoort minder goed dan het EU-gemiddelde van 0,58%. In dat jaar stond Luxemburg met 1% op de eerste plaats en Cyprus met 0,05% op de laatste. In 2022 haalden naast Luxemburg ook Zweden en Duitsland de 0,7%-doelstelling.

Opsplitsing volgens gewest: ongeveer 95 procent van de Belgische officiële ontwikkelingshulp komt van de federale overheid. De bijdragen van gewesten, gemeenschappen, provincies en gemeenten zijn samen goed voor de overige 5 procent (FOD Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, 2024).

VN-indicator: de gekozen indicator stemt overeen met indicator 17.2.1 - Netto officiële ontwikkelingshulp, totaal en voor de minst ontwikkelde landen, als aandeel van het bruto nationaal inkomen van de donorlanden van het Comité voor Ontwikkelingshulp van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO).

Bronnen

• Algemeen

  • SDG’s, duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen (Sustainable Development Goals): United Nations (2015), Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development. Resolution adopted by the General Assembly on 25 September 2015, document A/RES/70/1.

  • Indicatoren: United Nations (2017), Work of the Statistical Commission pertaining to the 2030 Agenda for Sustainable Development. Resolution adopted by the General Assembly on 6 July 2017, document A/RES/71/313.

  • UN Sustainable Development: https://sdgs.un.org/ (geraadpleegd op 31/10/2024).

  • UN Sustainable Development Goal indicators website: https://unstats.un.org/sdgs/ (geraadpleegd op 31/10/2024).

• Specifiek

  • Belgisch Staatsblad: https://www.ejustice.just.fgov.be/cgi/welcome.pl?language=nl (geraadpleegd op 31/10/2024).

  • FOD Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (2024), Belgische ODA per kanaal (2020-2021), https://diplomatie.belgium.be/sites/default/files/documents/ODA-2020-2021.pdf (geraadpleegd op 31/10/2024).

  • OECD (2024), Official development assistance (ODA), https://www.oecd.org/en/topics/official-development-assistance-oda.html (geraadpleegd op 31/10/2024).

  • OECD Data Explorer > Development > Official Development Assistance (ODA) > DAC1: Flows by donor, https://data-explorer.oecd.org/ (geraadpleegd op 31/10/2024).