Definitie: het modale aandeel van de weg in het goederenvervoer is het aandeel van de vrachtwagen en de bestelwagen in het totale vervoer. De andere beschouwde vervoerswijzen zijn de spoor- en waterwegen. Het vervoer wordt gemeten in tonkilometer, verkregen door voor iedere verplaatsing het aantal vervoerde ton te vermenigvuldigen met het aantal afgelegde kilometer. De gegevens komen van de Europese Commissie – DG MOVE. Voor het wegvervoer in België heeft DG MOVE pas gegevens vanaf 2005 en de indicator werd dan ook geretropoleerd tot 1990 aan de hand van de gegevens van het FPB. Deze worden berekend op basis van gegevens uit verscheidene bronnen (publicaties van de FOD Mobiliteit en Vervoer; FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie – Algemene Directie Statistiek; jaarverslagen van de NMBS).

Doelstelling: het modale aandeel van de weg in het goederenvervoer moet 63,7% bedragen tegen 2030.

De duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen of SDG’s die de Verenigde Naties in 2015 hebben aangenomen, bevatten subdoelstelling 9.1: "Ontwikkelen van kwalitatieve, betrouwbare, duurzame en veerkrachtige infrastructuur, met inbegrip van regionale en grensoverschrijdende infrastructuur, ter ondersteuning van de economische ontwikkeling en het menselijk welzijn, met klemtoon op een betaalbare en billijke toegang voor iedereen".

De Federale beleidsvisie op lange termijn inzake duurzame ontwikkeling bevat doelstelling 23: "Voor het goederenvervoer zullen spoor en binnenvaart het meest gebruikt worden" (Belgisch Staatsblad, 08/10/2013). Dit kan worden geïnterpreteerd als een daling van het modale aandeel van het wegvervoer onder de 50%. Aangezien het modale aandeel van het wegvervoer in 2015 74,0% bedraagt, geeft een lineaire interpolatie tussen 2015 en 2050 een doelstelling van 63,7% voor 2030.

Evolutie: tussen 1990 en 1995 steeg het modale aandeel van de weg in het goederenvervoer (vrachtwagens en bestelwagens) van 64% tot 73%. Sinds 1995 bleef dat aandeel relatief stabiel rond de 74%. De hoge waarde van 2009 kan verklaard worden door het feit dat de economische crisis een sterkere impact had op het spoor en de binnenvaart dan op het wegvervoer. Er moet echter worden gewezen op de regelmatige stijging van deze indicator sinds 2018, die 78,6% bereikt in 2021.

Internationale vergelijking: sinds 2005 is die indicator in de EU27 relatief stabiel rond de 75%, maar laat een stijging zien sinds 2018 om 77,3% te bereiken in 2021. De gegevens voor die indicator zijn voor de EU27 niet beschikbaar voor 2005, maar een vergelijkbare indicator (niet aangepaste gegevens wat betreft de territorialiteit) toont een regelmatige stijging van het aandeel van de wagen, van 71% in 1995 tot 76% in 2005. In een verdeling van de lidstaten in drie groepen behoort België in 2021 tot de middelmatig presterende groep en het scoort minder goed dan het Europese gemiddelde. In dat jaar stond Litouwen met 37,5% op de eerste plaats en Cyprus met 100% op de laatste.

Opsplitsing volgens gewest: kan niet worden weergegeven omdat er momenteel geen vergelijkbare gegevens beschikbaar zijn.

VN-indicator: de gekozen indicator stemt overeen met indicator 9.1.2 - Aantal verplaatste personen en volume verplaatste goederen, per type vervoer.

Bronnen

• Algemeen

  • SDG’s, duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen (Sustainable Development Goals): United Nations (2015), Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development. Resolution adopted by the General Assembly on 25 September 2015, document A/RES/70/1.

  • Indicatoren: United Nations (2017), Work of the Statistical Commission pertaining to the 2030 Agenda for Sustainable Development. Resolution adopted by the General Assembly on 6 July 2017, document A/RES/71/313.

  • UN Sustainable Development: https://sdgs.un.org/ (geraadpleegd op 18/01/2023).

  • UN Sustainable Development Goal indicators website: https://unstats.un.org/sdgs/ (geraadpleegd op 18/01/2023).

• Specifiek

  • Belgisch Staatsblad: http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi/welcome.pl; opzoeking op http://www.ejustice.just.fgov.be/doc/rech_n.htm (geraadpleegd op 24/09/2020).