Definitie: de index van de populatie akkervogels is een geaggregeerde indicator van demografische schattingen van vijftien soorten akkervogels met als referentiejaar 1990 (1990 = 100). Bij gebrek aan gegevens voor het Vlaams Gewest voor 2007, wordt 2007 als referentiejaar gebruikt voor de regionale opsplitsing (2007 = 100) De gegevens komen van jaarlijkse enquêtes over de broedvogels en worden in het kader van een pan-Europees netwerk voor monitoring van vogels samengebracht. De gegevens komen van INBO, Natagora en SPARNE-DEMNA voor België en de gewesten en van Eurostat voor Europa (26 landen).

De vogels werden gekozen omdat "Vogelsoorten (…) immers beschouwd (worden) als een goede indicator voor de integriteit van de ecosystemen en de biologische diversiteit. Aangezien ze aan of dicht bij de top van de voedselketen staan, geven ze over het algemeen sneller informatie over de wijziging van de ecosystemen dan andere soorten" (OECD, 2012, p. 94). De evolutie voor andere soortengroepen kan dus anders zijn. De lezer kan ook de composiete indicator Living Planet Index raadplegen, die vele soorten omvat en voor België in 2020 werd berekend (WWF, 2020). Deze indicator is hier niet opgenomen omdat het nog niet zeker is dat hij in de toekomst herberekend zal worden.

Doelstelling: de index van de populatie akkervogels moet stijgen.

De duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen of SDG’s die de Verenigde Naties in 2015 hebben aangenomen, bevatten subdoelstelling 15.5: "Dringende en doortastende actie ondernemen om de aftakeling in te perken van natuurlijke leefgebieden, het verlies van biodiversiteit een halt toe te roepen en, tegen 2020, de bedreigde soorten te beschermen en hun uitsterven te voorkomen".

De Conferentie van de Partijen van het VN-Verdrag inzake biologische diversiteit van december 2022 heeft nieuwe doelstellingen goedgekeurd, waaronder "Ervoor zorgen dat de voor landbouw, aquacultuur, visserij en bosbouw gebruikte oppervlaktes duurzaam worden beheerd, onder meer door het duurzame gebruik van biodiversiteit […] en andere innovatieve benaderingen die bijdragen tot […] het herstel van de biodiversiteit en het behoud van de bijdragen van de natuur aan de mens, met inbegrip van ecosysteemfuncties en -diensten ." (target 10; CBD, 2022).

De Federale beleidsvisie op lange termijn inzake duurzame ontwikkeling bevat doelstelling 37: "De goederen en diensten die de ecosystemen leveren, zullen hersteld, gevaloriseerd en behoedzaam en duurzaam gebruikt worden, waardoor zij rechtstreeks zullen bijdragen tot het in stand houden van de biodiversiteit" (Belgisch Staatsblad, 08/10/2013).

Evolutie: de index van de populatie akkervogels in België, die voor 1990 gelijkgesteld wordt aan 100, daalde bijna voortdurend tot 37,7 in 2021.

Internationale vergelijking: de populatie akkervogels daalt eveneens in Europa, maar langzamer. In Europa bedraagt de gemiddelde jaarlijkse groeivoet -1,4% tussen 1990 en 2021, tegenover -3,1% in België.

Opsplitsing volgens gewest: de index van de populatie akkervogels in 2020, met 2007 als referentiejaar (2007 = 100), bedraagt 85,3 in Vlaanderen, 69,3 in Wallonië en 71,3 in België.

VN-indicator: de gekozen indicator is verwant met indicator 15.5.1 - Rode lijst-index. De rode lijst geeft aan elke soort een bedreigingsniveau dat overeenkomt met zijn uitstervingsrisico op korte of middellange termijn. Deze indicator evolueert zeer langzaam en wordt niet regelmatig bijgewerkt. De index van de populatie akkervogels wordt dan ook als benadering gebruikt om de gehele biodiversiteit voor te stellen.

Deze indicator wordt gebruikt om de composiete indicator Milieukapitaal, gepubliceerd in het rapport Indicatoren van duurzame ontwikkeling, te berekenen.

Bronnen

• Algemeen

  • SDG’s, duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen (Sustainable Development Goals): United Nations (2015), Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development. Resolution adopted by the General Assembly on 25 September 2015, document A/RES/70/1.

  • Indicatoren: United Nations (2017), Work of the Statistical Commission pertaining to the 2030 Agenda for Sustainable Development. Resolution adopted by the General Assembly on 6 July 2017, document A/RES/71/313.

  • UN Sustainable Development: https://sdgs.un.org/ (geraadpleegd op 18/01/2023).

  • UN Sustainable Development Goal indicators website: https://unstats.un.org/sdgs/ (geraadpleegd op 18/01/2023).

• Specifiek

  • Belgisch Staatsblad: http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi/welcome.pl; opzoeking op http://www.ejustice.just.fgov.be/doc/rech_n.htm (geraadpleegd op 24/09/2020

  • CBD (2022), Kunming-Montreal Global biodiversity framework, CBD/COP/15/L.25.

  • OECD (2012), Towards Green Growth: Monitoring Progress. OECD Indicators, OECD Green Growth Studies, p. 94, Organisation for Economic Cooperation and Development, http://www.oecd.org/greengrowth/towards-green-growth-monitoring-progress-9789264111356-en.htm (geraadpleegd op 24/09/2020).

  • WWF (2020), WWF 2020, Living Planet Report - Natuur in België, https://lpr.wwf.be/nl (geraadpleegd op 26/10/2020).