Definitie: gemeentelijk afval is het afval verzameld door de gemeentelijke ophaaldiensten, containerparken, straatvegers… uitgezonderd de bouwmaterialen. Dit gemeentelijk afval vertegenwoordigt ongeveer 10% van de totale afvalproductie. De indicator wordt uitgedrukt in kilogram per inwoner. Statistics Belgium organiseert in België de collecte van deze gegevens en stelt de resultaten ervan ter beschikking, onder meer aan Eurostat. De hier gebruikte gegevens komen van Eurostat dat gedetailleerde en vergelijkbare data voor de EU-lidstaten publiceert.

Doelstelling: het gemeentelijk afval moet dalen.

De duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen of SDG’s die de Verenigde Naties in 2015 hebben aangenomen, bevatten subdoelstelling 12.5: "Tegen 2030 de afvalproductie aanzienlijk beperken via preventie, vermindering, recyclage en hergebruik".

Evolutie: de opgehaalde hoeveelheid gemeentelijk afval nam gestaag toe van 1995 tot 2007, toen een maximum van 493 kg per inwoner werd bereikt. Die trend is vanaf 2007 gekeerd. De opgehaalde hoeveelheid gemeentelijk afval is sindsdien gestaag gedaald, tot een totaal van 416 kg per inwoner in 2020, ook al is er sinds 2015 eerder een stabilisatie. Een deel van dat afval (54,3% in 2020) wordt gerecycleerd of gecomposteerd (zie gerecycleerd afval). Een ander deel wordt verbrand met een energiewinning voor bijna heel de verbrande hoeveelheid (43% in 2020) of gestort (1% in 2020). De totale hoeveelheid afval die noch gerecycleerd, noch gecomposteerd wordt, bleef relatief stabiel en schommelde tussen 2 en 2,5 miljoen ton sinds 2000.

Internationale vergelijking: de hoeveelheid gemeentelijk afval die door de inwoners geproduceerd wordt volgt in België een gelijkaardige evolutie als in de EU27, maar de in België geproduceerde hoeveelheid ligt onder het Europese gemiddelde. In een verdeling van de lidstaten in drie groepen behoort België in 2019 tot de best presterende groep. In dat jaar stond Roemenië met 280 kg per inwoner op de eerste plaats en Denemarken met 844 kg per inwoner op de laatste.

Opsplitsing volgens gewest: het gerecycleerd afval in kg per inwoner in 2020 bedraagt 284 in Brussel, 425 in Vlaanderen en 449 in Wallonië. Voor België is dit cijfer 416 kg per inwoner.

VN-indicator: de gekozen indicator is verwant met indicator 12.5.1 - Nationale recyclagegraad, ton gerecycleerd materiaal. De indicator van afval per inwoner is een aanvulling op de indicator over recyclage.

Bronnen

• SDG’s, duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen (Sustainable Development Goals): United Nations (2015), Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development. Resolution adopted by the General Assembly on 25 September 2015, document A/RES/70/1.

• Indicatoren: United Nations (2017), Work of the Statistical Commission pertaining to the 2030 Agenda for Sustainable Development. Resolution adopted by the General Assembly on 6 July 2017, document A/RES/71/313.

• UN Sustainable Development: https://sdgs.un.org/ (geraadpleegd op 18/01/2023).

• UN Sustainable Development Goal indicators website: https://unstats.un.org/sdgs/ (geraadpleegd op 18/01/2023).